Ziekenhuizen kunnen beter zelf een zorgverzekeraar oprichten

Zorgaanbieders klagen vaak dat zorgverzekeraars alleen geïnteresseerd lijken in de kosten en niet in de kwaliteit van zorg. Een oplossing is dat zij een eigen zorgverzekeraar oprichten. Dankzij een verbetering van de compensatie voor chronisch zieken is zo'n zorgverzekeraar nu rendabel. Wynand van de Ven en Erik Schut, hoogleraren aan Erasmus School of Health Policy & Management van de Erasmus Universiteit Rotterdam, betogen vandaag in het economenvakblad ESB dat dergelijke nieuwe organisaties goed zijn voor zowel de gezondheid als de portemonnee van de burger.

Huisartsen, apothekers, en fysiotherapeuten klagen vaak over standaardcontracten met zorgverzekeraars waarover niet kan worden onderhandeld. Ziekenhuizen klagen over lastige onderhandelingen met zorgverzekeraars en onnodige bemoeienis met hun bedrijfsvoering.

In het verleden hebben zorgaanbieders voorzichtige pogingen gedaan een eigen zorgverzekeraar op te richten. Een belangrijke reden voor het mislukken hiervan was dat tot 2024 zorgverzekeraars onvoldoende werden gecompenseerd voor de hoge zorgkosten van chronisch zieken. Zorgverzekeraars opgericht door zorgaanbieders zullen relatief veel chronisch zieken als verzekerden aantrekken omdat zorgaanbieders vooral het vertrouwen genieten van door hen behandelde patiënten. Maar omdat zorgverzekeraars de premie van de basispolis niet mogen laten afhangen van de gezondheidstoestand van hun verzekerden, zouden zij bij een concurrerende premie verlies lijden. Door een verbetering van de compensatie voor chronisch zieken per 1 januari 2024 kunnen door zorgaanbieders opgerichte zorgverzekeraars nu wel rendabel zijn. Zorgaanbieders kunnen dan zelf beschikken over de premieopbrengsten en kunnen doelmatigheidswinsten volledig zelf behouden, ook op lange termijn.

Het huidige zorgstelsel bevat perverse prikkels voor zorgaanbieders om meer zorg te bieden dan nodig en stimuleert niet tot goed gecoördineerde en doelmatige zorg. Door zorgaanbieders opgerichte zorgverzekeraars kunnen hier een oplossing bieden. Zodra één organisatie zowel medisch als financieel geheel verantwoordelijk is voor het verlenen van een breed zorgpakket aan een afgebakende groep patiënten ontstaan sterke prikkels om de juiste behandeling bij de juiste diagnose te zoeken. Omdat vermijdbare complicaties en heropnamen extra kosten in plaats van extra inkomsten met zich meebrengen, zijn de juiste diagnose en de juiste behandeling zowel medisch als financieel van groot belang. Aldus gaan kwaliteit en kostenbeheersing hand in hand.

Ook hebben deze organisaties - in tegenstelling tot de huidige situatie - belang bij één gezamenlijk elektronisch patiëntendossier, waardoor elke zorgverlener inzage heeft in alle medisch noodzakelijke gegevens, zoals de medische voorgeschiedenis en het geneesmiddelengebruik van de patiënt. Zo'n gezamenlijk elektronisch patiëntendossier is nu in Nederland nog een droomwens.

Veel zorgorganisaties kunnen een zorgverzekeraar oprichten. Ziekenhuizen kunnen het initiatief nemen, waarbij ook eerstelijnszorg in de eigen zorgorganisatie wordt geïntegreerd. Maar ook regionale zorggroepen waarin een groot aantal huisartsen participeren en stichtingen die eigenaar zijn van een aantal gezondheidscentra (zoals in Amsterdam, Almere of Eindhoven) kunnen een eigen zorgverzekeraar oprichten, al dan niet in combinatie met een ziekenhuis.

• ESB: Zorgstelsel gebaat bij verzekeraars opgericht door zorgaanbiederspdf, 122.5 kB

• Erasmus School of Health Policy & Management
• Erasmus Universiteit Rotterdam

• Erasmus School of Health Policy & Management
• Erasmus Universiteit Rotterdam